Szklanka pompka

Aby wykonać, to ciekawe doświadczenie potrzebna będzie nam świeczka, szklanka, talerz i trochę wody. Zanim zaczniemy przeprowadzać eksperyment, możemy widzom naszego pokazu zadać pytanie: „Czy można zanurzoną w wodzie monetę wyjąć suchą ręką?”. Pewnie wielu z nich odpowie, że tak, ale jak to zrobić? Należy wziąć płaski talerz, nalać do niego trochę wody i zanurzyć w niej monetę. Następnie na talerzu kładziemy świeczkę i zapalamy ją. Wnętrze szklanki ogrzewamy płomieniem świecy, po chwili stawiamy szklankę na talerzu dnem do góry. Bardzo szybko zaobserwujemy, że woda z talerza zaczyna zbierać się pod szklanką, pozostawiając suche dno talerza. Teraz już możemy wyjąć naszą suchą metalową monetę. Dlaczego tak się dzieje? Czynnikiem powodującym wyżej opisane zjawisko jest rozszerzalność powietrza pod wpływem temperatury. Woda zbiera się pod szklanką z powodu różnicy pomiędzy zewnętrznym ciśnieniem atmosferycznym, a ciśnieniem w szklance, w której powietrze zostało ogrzane, a zatem rozrzedzone. Paląca się świeczka podgrzewa powietrze powodując wzrost ciśnienia wewnątrz szklanki. Na zewnątrz ciśnienie powietrza jest mniejsze, więc część powietrza wydostaje się ze środka. Kiedy świeczka gaśnie powietrze wewnątrz ochładza się, co prowadzi do zmniejszenia ciśnienia i wciągnięcia wody do szklanki. Efekt obserwowany w tym doświadczeniu można ponadto wyjaśnić następująco – gdy świeczka zgaśnie, ciśnienie powietrza pod szklanką obniża się (tlen – składnik powietrza, został zużyty w procesie spalania), wytwarza się podciśnienie. Większe ciśnienie atmosferyczne powoduje, że woda zostaje „wciągnięta” do szklanki.